Μετανάστες, θύματα στυγνής εργασιακής εκμετάλλευσηςΟικονομία

21/08/2016 - 12:00 pm

Κύπρος η “πρωταθλήτρια” στην εμπορία προσώπων και η παραοικονομία των “ατζέντηδων”

Του Δημήτρη Στρατή

Ο V.T., έφαγε ένα τούβλο στο κεφάλι γιατί ήθελε να κάνει διάλειμμα επειδή κουράστηκε να δουλεύει ασταμάτητα. Ο K.M. εισήλθε στην Κύπρο νόμιμα, για να καταλήξει θύμα εργασιακής εκμετάλλευσης και να συλληφθεί δύο φορές από τις Αρχές. Οι L.R., Η.D. και Μ.W. προσλήφθηκαν από εταιρεία που τους εκμεταλλευόταν, οι ιδιοκτήτες της τους έκλεβαν για να μην μπορούν να ανανεώσουν την άδεια παραμονής τους, δεν τους έβαζαν μισθούς και τους απειλούσαν με απέλαση. Η Τ.Q. πλήρωσε 6.000 δολάρια για γίνει η κοπέλα για όλες τις δουλειές, με συνθήκες στυγνής εργασιακής εκμετάλλευσης. Πίσω από τα φώτα της δημοσιότητας, άγνωστοι άνθρωποι γίνονται θύματα άγριας εκμετάλλευσης στην Κύπρο… την πρωταθλήτρια χώρα στην εμπορία προσώπων. Μια παραοικονομία στήνεται στις πλάτες μεταναστών, τους οποίους ξεγελούν ιδιώτες “ατζέντηδες” για να καταλήξουν να εργάζονται ώρες ατελείωτες, χωρίς καμία προστασία. Την ίδια ώρα το κράτος δεν πράττει όσα πρέπει στην πρόληψη, εξαντλώντας την αυστηρότητά του στα θύματα, αντί στους θύτες. Οι μετανάστες βασίζονται στην τύχη τους, καθώς, μόνο αν έχουν έναν καλό εργοδότη θα γλυτώσουν την εκμετάλλευση. Η “Χ” ζήτησε από την Κίνηση για Ισότητα, Στήριξη και Αντιρατσισμό (ΚΙΣΑ), περιστατικά-καταγγελίες που έφθασαν κοντά της για το θέμα. Η εικόνα που υπάρχει είναι τρομακτική και οι ιστορίες εξοργίζουν. Το κράτος αν θέλει να λειτουργεί με τον ελάχιστο σεβασμό στα ανθρώπινα δικαιώματα έχει πολλά να αλλάξει…

Του έριξε τούβλο στο κεφάλι γιατί ήθελε να κάνει διάλειμμα

O V.T. έφτασε στην Κύπρο πριν από 6 μήνες μέσω μη αδειούχας «ατζέντη», στην οποία κατέβαλε το ποσό των 5.500 δολαρίων. Αμέσως μετά την έλευσή του στην Κύπρο μεταφέρθηκε από την «ατζέντη» του σε εργοδότη για απασχόληση στον γεωργοκτηνοτροφικό τομέα. Παράλληλα όμως, ο V.T. εκτελούσε και κατασκευαστικές και οινοποιητικές εργασίες για τον ίδιο εργοδότη. Κατά την απασχόλησή του στον εν λόγω εργοδότη, ο κ. V.T εργαζόταν καθημερινά 13-14 ώρες με διάλειμμα στο ενδιάμεσο 20 λεπτών, ενώ ο μισθός του ανερχόταν σε 400 ευρώ το μήνα. Κατά τον πέμπτο μήνα απασχόλησης του V.T. ο εργοδότης του, τον χτύπησε στο κεφάλι με τούβλο επειδή μετά από 6 ώρες συνεχόμενης εργασίας, ο μετανάστης εργαζόμενος είπε ότι ένιωθε εξαντλημένος και ζήτησε να κάνει διάλειμμα για να φάει. Αποτέλεσμα του χτυπήματος ήταν ο κ. V.T. να χάσει τις αισθήσεις του και να σωριαστεί στο έδαφος. O εργοδότης του αντί να τον μεταφέρει στο νοσοκομείο του παραχώρησε παυσίπονα. Τελικά, αργά το βράδυ, καθώς συνέχιζε να αισθάνεται αδιαθεσία, η σύζυγος του εργοδότη τον μετέφερε με την βοήθεια άλλων μεταναστών σε ιδιωτική κλινική στην Πάφο.

Ο V.T. επιχείρησε εξ αρχής να καταγγείλει την υπόθεση στην αστυνομία αλλά κάτι τέτοιο δεν κατέστη δυνατό λόγω του εξαιρετικά περιορισμένου επιπέδου γνώσης της Αγγλικής και Ελληνικής γλώσσας. Ο V.T. χωρίς να ενημερώσει τους «ατζέντηδές» του, κατάφερε να μεταβεί στα γραφεία της ΚΙΣΑ στη Λευκωσία με τη βοήθεια της οποίας κατήγγειλε την υπόθεση στην αστυνομία.

Συνέλαβαν δύο φορές, θύμα εργασιακής εκμετάλλευσης

Ο Κ.Μ. εισήλθε στην Κύπρο νόμιμα τον Φεβρουάριο 2015 με άδεια εργασίας για τρεις μήνες. Ο εργοδότης του, δρομολόγησε με την αρωγή των Αρχών την απέλασή του στη βάση υποψιών ότι έπασχε από σοβαρή ασθένεια. Τότε, χωρίς οποιαδήποτε προηγούμενη έρευνα επί του θέματος, εκδόθηκαν εναντίον του διατάγματα κράτησης και απέλασης και τέθηκε υπό κράτηση. Τα εν λόγω διατάγματα στη συνέχεια ακυρώθηκαν, αφού διαπιστώθηκε ότι δεν έπασχε από οποιαδήποτε ασθένεια και του δόθηκε δικαίωμα εξεύρεσης νέου εργοδότη, εντός ενός μηνός. Ο Κ.Μ βρήκε νέο εργοδότη που δραστηριοποιείται στον τομέα της γεωργίας – κτηνοτροφίας μέσω «ιδιωτικού γραφείου εξεύρεσης εργασίας», αφού τα δημόσια γραφεία απασχόλησης αρνούνται να εξυπηρετήσουν μετανάστες/μετανάστριες άνεργους με προσωρινή άδεια διαμονής.

Ο νέος εργοδότης σε συμπαιγνία με τον «ατζέντη» τον ξεγέλασε λέγοντάς του ότι προέβησαν στην υποβολή των εγγράφων του για διευθέτηση των αδειών εργασίας και διαμονής του ώστε να συνεχίσει να εργάζεται υπό καθεστώς εκμετάλλευσης. Ο Κ.Μ. δεν είχε τη δυνατότητα να καταγγείλει την καταχρηστική συμπεριφορά του εργοδότη πριν από την έκδοση των σχετικών αδειών διαμονής και εργασίας. Μετά από οκτώ μήνες εργασίας, ο Κ.Μ συνελήφθη ως άτυπος μετανάστης, αλλά, αντί να αντιμετωπιστεί ως θύμα εργασιακής εκμετάλλευσης και να του αναγνωριστεί η ευάλωτη θέση στην οποία βρισκόταν, διώχθηκε ποινικά και μεταφέρθηκε στις κεντρικές φυλακές για παράνομη απασχόληση και παραμονή. Παρά το ότι η ποινική δίωξη εναντίον του ανεστάλη μετά από εντολές του Γενικού Εισαγγελέα, το Τμήμα Αρχείου Πληθυσμού και Μετανάστευσης (ΤΑΠΜ), προχώρησε στην έκδοση διαταγμάτων κράτησης και απέλασης βάσει των οποίων συνελήφθη εκ νέου και στη βάση αυτών, τέθηκε υπό κράτηση στο Κέντρο Κράτησης Ατυπων Μεταναστών της Μενόγειας.

Ενηλικιώθηκε στο Κέντρο Κράτησης, στη Μεννόγεια!

Υπενθυμίζεται ότι στο Κέντρο Κράτησης Ατυπων Μεταναστών της Μενόγειας, οι άνθρωποι που διαβιούν εκεί κατά καιρούς έχουν προβεί σε παραστάσεις διαμαρτυρίας για της συνθήκες κράτησής τους. Υπενθυμίζεται επίσης, ότι γυναίκα αστυνομικός έβριζε χυδαία τους κρατουμένους και καταφερόταν με προσβλητικό τρόπο κατά της θρησκείας τους. Το βίντεο με το περιστατικό, καταγράφηκε από κρατούμενο (W.K.) στις 24/4/16, μερικές μέρες μετά τη λήξη διαμαρτυρίας των κρατουμένων ενάντια στην αυθαίρετη και παράνομη κράτησή τους. Μάλιστα, το συγκεκριμένο συμβάν, θεωρείται από τους ίδιους τους κρατούμενους ως πράξη αντεκδίκησης και τιμωρίας τους επειδή «τόλμησαν» να ασκήσουν το δικαίωμά τους στη διαμαρτυρία. Ο W.K. είναι πρόσφυγας από το Αφγανιστάν, ο οποίος ήρθε στην Κύπρο όταν ακόμη ήταν ανήλικος και αντί οι Αρχές να του παραχωρήσουν προστασία απέρριψαν την αίτησή του, επικαλούμενες αντιφάσεις στην κατάθεση / συνέντευξη του.

Τους έκλεβαν, τους απειλούσαν και δεν έλαβαν καμία αποζημίωση

Τον περασμένο Μάρτιο, το Επαρχιακό Δικαστήριο Λευκωσίας, με απόφασή του καταδίκασε και επέβαλε χρηματικό πρόστιμο €126.000 σε εταιρεία, η οποία κατηγορείτο για εμπορία και εκμετάλλευση προσώπων. Η εν λόγω εταιρεία παραδέχθηκε ενώπιον του δικαστηρίου ότι εκμεταλλευόταν εργαζομένους από την Ινδία. Ανάγκαζαν τους ανθρώπους αυτούς να δουλεύουν στην εταιρεία, με την απειλή ότι θα τους απελάσουν. Ταυτόχρονα κατακρατούσαν τους μισθούς τους (μέχρι και 10 μήνες). Οι εκμεταλλευτές παραδέχθηκαν ακόμα, ότι έκλεψαν χρηματικά ποσά από τους άτυχους μετανάστες, με τα οποία θα παρέτειναν την παραμονή τους στην Κύπρο.

Παρά το χρηματικό πρόστιμο, ερωτηματικά προκύπτουν από την απόφαση για μη εκδίκαση αποζημιώσεων στα θύματα εκμετάλλευσης, καθώς και για αναστολή της δικαστικής διαδικασίας εναντίον του ιδιοκτήτη και διευθυντή της κατηγορούμενης εταιρείας. Ακριβώς, λόγω του όλου χειρισμού της υπόθεσης από την Kατηγορούσα Aρχή, τα θύματα εμπορίας έχουν προχωρήσει στην καταχώρηση αστικής αγωγής εναντίον της Κυπριακής Δημοκρατίας και των κατηγορουμένων, με σκοπό τη τελική τους δικαίωση.

Πλήρωσε 6.000 δολάρια για να κάνει το παιδί για όλες τις δουλειές

Μια παλαιότερη υπόθεση, είναι αυτή μιας μετανάστριας από το Βιετνάμ που κατέβαλε το ποσό των $6.000 σε «ατζέντη» στο Βιετνάμ, ο οποίος σε συνεργασία με «ατζέντη» στην Κύπρο εξασφάλισε τις σχετικές άδειες για να έλθει η μετανάστρια να εργαστεί στην Κύπρο. Γραφείο «ατζέντη» την παρέδωσε στην οικία της εργοδότριάς της, όπου ήταν αναγκασμένη να διαμένει δουλεύοντας κάθε μέρα, συμπεριλαμβανομένων και αργιών, από τις 4π.μ. μέχρι τις 8μ.μ. χωρίς ρεπό και χωρίς άδειες. Η εν λόγω εργοδότρια απαγόρευε στην αναφερόμενη να βγαίνει έξω από το σπίτι εκτός των ωρών εργασίας της και κατακρατούσε όλα της τα ταξιδιωτικά έγγραφα. Ακόμα, η εργοδότρια υποχρέωνε την εν λόγω εργαζόμενη να εργάζεται εκτός από την οικία της και στην επιχείρησή της και στα χωράφια της απειλώντας την με απέλαση και χωρίς να της καταβάλλει τα δεδουλευμένα της. Η υπόθεση αυτή είναι ενδεικτική της γενικότερης κατάστασης σε σχέση με τις εργαζόμενες από το Βιετνάμ, αφού εν πολλοίς αρκετές εργαζόμενες από το Βιετνάμ βρίσκονται στην Κύπρο υπό παρόμοιες συνθήκες. Καταβάλλουν δηλαδή υπέρογκα ποσά σε «ατζέντηδες» στο Βιετνάμ και στην Κύπρο για εξεύρεση εργοδότη, εργάζονται συχνά κατά παράβαση των όρων και προϋποθέσεων εργασίας τους και πολλές φορές υπό ακραίες συνθήκες σοβαρής εκμετάλλευσης.

---

Πρωταθλητισμός για την Κύπρο, η εμπορία προσώπων

Η Κύπρος βρίσκεται στην ανώτερη βαθμίδα (Tier 1) στον τομέα της εμπορίας προσώπων, σύμφωνα με έκθεση του Υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ, που είδε το φως της δημοσιότητας τον περασμένο μήνα. Μπορούμε να αισθανόμαστε “πρωταθλητές” καθώς η χώρα μας, αναβαθμίστηκε στην κατηγορία των κρατών που πληρούν τα ελάχιστα κριτήρια για την ολοκληρωμένη αντιμετώπιση της εμπορίας ανθρώπων. Παρά τα βήματα που έγιναν, το κράτος, οφείλει να προβεί στις απαραίτητες ενέργειες ώστε να μην είναι κανόνας η προσωρινή απασχόληση σε τομείς χαμηλής ειδίκευσης και αμοιβής. Πρέπει να γίνουν τα απαραίτητα, σύμφωνα με την ΚΙΣΑ, ώστε να σταματήσει το πλαίσιο πλήρους εξάρτησης των μεταναστών και μεταναστριών από τους εργοδότες και τους «ατζέντηδες» καθώς και τη μη ισότιμη πρόσβαση στην αγορά εργασίας, στις υπηρεσίες υγείας και τα συστήματα κοινωνικής πρόνοιας.