Αποκαρδιωτικά στοιχεία για τις επιπτώσεις της κρίσης στην Κύπρο Σωρεία παραβιάσεων θεμελιωδών ανθρωπίνων δικαιωμάτων εντοπίζει έκθεση της LIBE

Ημερομηνία: 08.06.2015 | 18:28

Αποκαρδιωτικά στοιχεία για τις επιπτώσεις της κρίσης στην Κύπρο

Σωρεία παραβιάσεων θεμελιωδών ανθρωπίνων δικαιωμάτων εντοπίζει έκθεση της LIBE

Της Έμιλυς Μιντή

Kathimerini.com.cy

Αποκαρδιωτικά στοιχεία για τις επιπτώσεις και τις συνέπειες της οικονομικής κρίσης στην Κύπρο, με προεξάρχουσα την παραβίαση θεμελιωδών ανθρωπίνων δικαιωμάτων, καταγράφονται σε έκθεση της επιτροπής LIBE του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου η οποία συζητήθηκε σήμερα εν μέσω έντονων επιφυλάξεων από την Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και Ίσων Ευκαιριών της Βουλής. Η έκθεση, η οποία εκπονήθηκε για επτά χώρες της ΕΕ με στόχο να διαπιστώσει τις επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης σε κράτη-μέλη που πλήγηκαν περισσότερο όπως η Ελλάδα, η Κύπρος,  η Ιρλανδία, η Ιταλία, η Ισπανία, η Πορτογαλία και το Βέλγιο, κάνει λόγο για παραβίαση θεμελιωδών δικαιωμάτων ειδικότερα στους τομείς της υγείας, της παιδείας, της εργασίας, της στέγασης αλλά και της αστυνόμευσης. Πρόκειται για μια έκθεση που έχει προβληματίσει τόσο το Νομοθετικό Σώμα όσο και τα αρμόδια κυβερνητικά τμήματα, εφόσον σε αυτή καταγράφονται στοιχεία που δείχνουν το εύρος και τις διαστάσεις των επιπτώσεων της κρίσης. Η κυπριακή πλευρά, αντιμετωπίζει πάντως με επιφύλαξη ορισμένα συμπεράσματα της έρευνας ενώ η Βουλή αναμένει στο περιθώριο ενός μήνα από τις αρμόδιες υπηρεσίες του κράτους να τοποθετηθούν στοιχειοθετημένα επί των συμπερασμάτων. Έκπληξη προκάλεσε και το γεγονός ότι ενώ η έκθεση έχει σταλεί από τις 17 Μαρτίου στην Κύπρο, κανένα από τα κυβερνητικά τμήματα δεν την είχε λάβει πριν την περασμένη Παρασκευή, όταν ζητήθηκε από τη Βουλή. Φτώχεια και ανεργία αυξάνονται Στην έκθεση αφού παρατίθενται μια σειρά από στοιχεία που οδήγησαν στην Κυβέρνηση στον ΕΜΣ, όπως η ελληνική κρίση, το μέγεθος του τραπεζικού τομέα και τα ΜΕΔ, σημειώνεται ότι η Κύπρος βρίσκεται σε πρόγραμμα δημοσιονομικής προσαρμογής την ίδια στιγμή που η ανεργία και η φτώχεια αυξάνονται. Σχολιάζοντας τα μέτρα που λήφθηκαν από την υφιστάμενη Κυβέρνηση και συγκεκριμένα ως προς τον τομέα των δημόσιων ωφελημάτων, στην έκθεση σημειώνεται εμφαντικά ότι το σύστημα κοινωνικής πρόνοιας έχει αλλάξει εκ βάθρων το 2014 μετά την εφαρμογή του ΕΕΕ ύψους 480 ευρώ το 2014, αντικαθιστώντας πολυάριθμα ωφελήματα συμπεριλαμβανομένων και των συντάξεων. Σύμφωνα με το περιληπτικό κείμενο, στο σχέδιο εντοπίζονται αρκετά μειονεκτήματα για τους χαμηλοσυνταξιούχους οι οποίοι όπως σημειώνει, «δεν είναι υποχρεωμένοι να υποβάλουν αίτηση, ενώ αφετέρου κινδυνεύουν να χάσουν μέρος της σύνταξης τους σε περίπτωση που δεν υποβάλουν». Βασικό στοιχείο στο κείμενο σε σχέση με το ΕΕΕ είναι η αναφορά πως σε συνδυασμό με άλλες περικοπές και φορολογικές αυξήσεις το ΕΕΕ θα έχει ως αποτέλεσμα μια πτώση της τάξης του 30% στο βιοτικό επίπεδο των χαμηλοσυνταξιούχων. Εγείρει ακόμα έντονα το ζήτημα που σχετίζεται με την απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου σε ό,τι αφορά το θέμα των πολλαπλών συντάξεων. Το πάγωμα των προσλήψεων και ο τομέας της εκπαίδευσης αποτελούν βασικούς τομείς τους οποίους σχολιάζει η έκθεση. Στα συμπεράσματα αναφέρεται μεταξύ άλλων ότι το πάγωμα των προσλήψεων στο δημόσιο τομέα σε συνδυασμό με τις αφυπηρετήσεις που δεν έχουν αντικατασταθεί έχουν οδηγήσει σε έλλειψη προσωπικού και υποστελέχωση. Στον τομέα της Παιδείας παρόλο που σημειώνει ότι δεν έχει επηρεαστεί η ποιότητα, εντούτοις προκαλεί αίσθηση το συμπέρασμα ότι τα σχολικά ναύλα που έχουν επιβληθεί στους μαθητές το 2013 τους έχουν υποχρεώσει σε κάποιες περιπτώσεις να διανύουν χιλιόμετρα για να φθάσουν στο σχολείο τους ή ακόμα και τους γονείς τους, να τα μεταφέρουν εναλλάξ. Σε ό,τι αφορά τον τομέα της υγείας με βάση την έκθεση έχει επηρεαστεί πιο έντονα από τα μέτρα που έχουν εφαρμοστεί λόγω της οικονομικής κρίσης ενώ την ίδια στιγμή εγείρεται έντονα το ζήτημα ότι η εφαρμογή ενός Γενικού Σχεδίου Υγείας βρίσκεται εδώ και χρόνια στα χαρτιά καθώς το κράτος επιδιώκει ένα εναλλακτικό μοντέλο ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης με τη συμβολή ιδιωτικών ασφαλιστικών εταιρειών. Αβέβαιο το μέλλον των εργαζομένων Το θέμα των αποκρατικοποιήσεων απασχολεί και τη σχετική έκθεση η οποία διαπιστώνει ότι παραμένει αβέβαιο το μέλλον των εργαζομένων με τις διαδικασίες ιδιωτικοποίησης να βρίσκονται σε εξέλιξη. Το κείμενο μιλά για τεράστια αύξηση της ανεργίας και άνοδο των άτυπων και επισφαλών μορφών απασχόληση σε διάφορους τομείς της οικονομίας σε συνδυασμό με αύξηση της μερικής απασχόλησης. Σε ό,τι αφορά τους εργαζομένους, σχολιάζει ακόμα ότι δεν είναι σε θέση να ρισκάρουν τις θέσεις εργασίας τους διατυπώνοντας παράπονα στο Υπουργείο Εργασίας. Αξίζει να σημειώσουμε πάντως πως σύμφωνα με τα όσα λέχθηκαν στην Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων από πλευράς του τμήματος εργασιακών σχέσεων του Υπουργείου Εργασίας, παρά το ότι έχει αρχίσει να σταθεροποιείται το ποσοστό ανεργίας στους νέους, εντούτοις αυξάνεται η μακροχρόνια ανεργία. Σε ερώτηση για το κατά πόσον σε αυτό συνέβαλαν τα προγράμματα της Κυβέρνησης ή αν έχουν ανοίξει νέες θέσεις εργασίας, η εκπρόσωπος του Υπουργείου απάντησε θετικά. Το δικαίωμα στην έκφραση Άλλα σημεία εστίασης της σχετικής έκθεσης σχετίζονται με το δικαίωμα στην έκφραση το οποίο όπως σημειώνεται στα συμπεράσματα, παρόλο που δεν έχει διαφοροποιηθεί σημαντικά μετά την κρίση εντούτοις διατυπώνεται η θέση πως, «η αστυνομική βία συνεχίζει να εξαντλείται στους μετανάστες». Με βάση το ίδιο κείμενο, έχει επηρεαστεί αρνητικά το δικαίωμα στην ιδιοκτησία  και την περιουσία ενώ σχολιάζει ότι με το νόμο για τις εκποιήσεις για σκοπό αντιμετώπισης των Μη Εξυπηρετούμενων Δανείων, επηρεάζεται και το δικαίωμα στέγασης. Διαπιστώνονται αδυναμίες και υπερβολές Σε δηλώσεις του μετά το πέρας της συνεδρίας ο πρόεδρος της Επιτροπής Σοφοκλής Φυττής, αναφέροντας ότι η εν λόγω έκθεση έχει ανατεθεί από την Επιτροπή LIBE, δηλαδή ατομικών ελευθεριών της Ευρώπης, εξέφρασε έκπληξη ότι ενώ έχει σταλεί στο  κυπριακό Κοινοβούλιο, δεν στάλθηκε στα αρμόδια κυβερνητικά τμήματα. Προσθέτοντας ότι η Επιτροπή έχει δώσει διορία ενός μήνα στην εκτελεστική εξουσία για να την μελετήσει, αρκέστηκε να αναφέρει ότι στην έκθεση διαπιστώνονται αδυναμίες και υπερβολές. Ζήτησε επίσης από τα κυβερνητικά τμήματα να απαντήσουν, στο περιθώριο που τους δίνεται-αν σε συγκεκριμένα σημεία διαπιστώνονται προβλήματα στατιστικά ή αναλήθειες, αναφέροντας χαρακτηριστικά ότι, «δεν μπορεί να λέγεται πως επειδή έχει γίνει αποκοπή στο εισιτήριο του λεωφορείου για τα παιδιά, κάποια διανύουν χιλιόμετρα για να πάνε στο σχολείο». Πρόσθεσε ακόμα ότι γίνονται αναφορές για θέματα που άπτονται με τον τομέα της υγείας, τα οποία το υπουργείο τα αμφισβητεί ενώ οι αρμόδιες υπηρεσίες έκαναν λόγο ότι στο κείμενο χρησιμοποιείται σκληρή γλώσσα. Σε δικές της δηλώσεις η βουλευτής του ΑΚΕΛ Σκεύη Κουκουμά ανέφερε ότι στην έκθεση οι ερευνητές υπογραμμίζουν ότι τα θεμελιώδη δικαιώματα των πολιτών που έχουν πληγεί περισσότερο είναι αυτά της εκπαίδευσης, της υγείας, της εργασίας και της σύνταξης καθώς και το δικαίωμα στην στέγαση, στην πρόσβαση στη δικαιοσύνη και στην ελευθερία της έκφρασης. Όπως επεσήμανε η κ. Κουκουμά, σκοπός της έκθεσης ήταν να εντοπιστούν οι συνολικές επιπτώσεις της κρίσης στα θεμελιώδη δικαιώματα των πολιτών της ΕΕ, τονίζοντας πως από την έκθεση προκύπτει πως, «η σαρωτική καταπάτηση δεν έχει να κάνει μόνο με τα οικονομικά δικαιώματα των πολιτών και με την κατακρήμνιση του βιοτικού τους επιπέδου αλλά και με την καταπάτηση των κοινωνικών τους δικαιωμάτων, σε μια προσπάθεια να καταπνιγούν οι αντιδράσεις στα μέτρα λιτότητας». Επαναλαμβάνοντας ότι δόθηκε ένα μήνας στις αρμόδιες υπηρεσίες να μελετήσουν αυτά τα στοιχεία, υπέδειξε ότι για το ΑΚΕΛ «η οικονομική κρίση και οι συνθήκες δεν έχουν επηρεάσει το βιοτικό επίπεδο από πλευράς οικονομικής κατάρρευσης αλλά και τα ίδια τα δικαιώματα των πολιτών και των παιδιών». Σε ό,τι αφορά κάποια ζητήματα που κρίθηκαν ως υπερβολικά είπε πως αν κάποιος μελετήσει την έκθεση θα καταλήξει ένα προς ένα στα σημεία. Η Κύπρος οδηγήθηκε σε μια άνευ προηγουμένου οικονομική κρίση Σχολιάζοντας τη σχετική έκθεση εκπρόσωπος του Υπουργείου Οικονομικών διατύπωσε τη θέση ότι η Κύπρος οδηγήθηκε σε μια άνευ προηγουμένου οικονομική κρίση, παρόμοια που δεν έζησε ποτέ η κυπριακή οικονομία. Σε σχέση με τα συμπεράσματα της έκθεσης, είπε ότι μπορεί να υπάρχουν κάποια στοιχεία που να μην είναι ορθολογικά επισημαίνοντας ότι αυτό είναι επικίνδυνο γιατί μπορεί να βγουν συμπεράσματα που να μην ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα. Υποδεικνύοντας ότι στην Κύπρο η κατάσταση βελτιώνεται, δεν παρέλειψε να αναφέρει ότι σε περιόδους κρίσεων τη μεγαλύτερη προσαρμογή σε όλα τα οικονομικά μεγέθη και στοιχεία θα την δεχθούν οι εργαζόμενοι. Σε τέτοιες κρίσεις, πρόσθεσε, αυτοί που πλήττονται περισσότερο είναι οι ευάλωτες ομάδες, συνήθως το γυναικείο εργατικό δυναμικό και άλλες ευπαθείς ομάδες όπως τα άτομα με αναπηρίες. Η νεολαία επίσης πλήττεται, σημείωσε τονίζοντας ότι η νέα γενιά και κάποιες μελλοντικές θα δεχθούν τη μεγαλύτερη επίπτωση. Σε ερώτηση για το πώς θα προχωρήσουν τα αρμόδια κυβερνητικά τμήματα, είπε ότι θα εξεταστούν τα στοιχεία αλλά και κάποια επιπρόσθετα που μπορεί να δείχνουν μια χειρότερη εικόνα για την Κύπρο.